پرچم ایران چه اشکالی را تجربه کرد؟
موزیک خوان: پرچم نمادی مشترک، در حافظه جمعی مردمان یک سرزمین است و تاریخ ایران کهن با مرزهای پهناورش ذیل پرچم های بسیار قرار گرفته است؛ با این وجود وحدت میان مردمان این سرزمین همیشه با نشان پرچم آن شناخته شده است.
به گزارش موزیک خوان به نقل از ایسنا، از دوران کهن، پرچم ها معنای «هویت مشترک» را تداعی کردند؛ پرچم از دوران دور که نشانی برای قبایل و پهلوانان محسوب شد تا بعد از قرارگیری مردمان زیر یک نشان مشترک، مفاهیمی خاص از ریشه های اتحاد یک ملت را یدک کشیده و با هر نشان، معانی نمادینی چون شیر شجاعت و همای سعادت، رنگ قرمز شهادت و... را به معرض نمایش گذاشته است.
پرچم که بعنوان نمادی مشترک، در حافظه جمعی مردمان یک سرزمین است گاه دستخوش تغییراتی شده است؛ با این وجود پرچم های ادوار مختلف مرز و بومی چون ایران، از درفش کاویان با رنگ های بنفش و قرمز و زرد تا پرچم فعلی ایران با سه رنگ اصلی سبز و سفید و قرمز و نشان «الله» در حافظه جمعی ایرانی ها ثبت و به خاطر سپرده شده است. اغلب این ایده وجود دارد که با عنایت به اطلاعات موجود، نقوش و رنگ های به کاررفته در پرچم ایران بیان کننده شجاعت، قهرمانی ها، اسطوره ها و فداکاری مردم ایران است.
معنای نمادین هر پرچم می تواند تا حدودی دال بر تفاوت های فرهنگی، تاریخی و سیاسی ساکنان یک مرز و بوم با ساکنان دیگر کشورها باشد؛ بر همین مبنا نیز اهمیت پرچم ها از دیر باز غیر قابل انکار و بعنوان نمادی از یک ملیت در رویدادهای مهم برافراشته شده است. تاریخ ایران کهن با مرزهای پهناورش هم ذیل پرچم های بسیار قرار گرفته که در دوران مختلف با رنگ ها و طراحی های متفاوتی همراه بوده است.
جالب آنکه یکی از قدیمی ترین پرچم های جهان در محدوده شهداد کرمان کشف شده است. این پرچم را به دو هزار و ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح نسبت داده اند که در جستجوهای سال ۱۳۵۰ در یکی از قبور گورستان شهداد کشف شده بود. این پرچم صفحه ای فلزی به ابعاد ۲۳x۲۳ بوده و به وسیله دو قلاب متحرک به میله هایی وصل بوده است. در پایان آن، سر عقابی قرار داشته که از خدای آسمان نشان داشته است. بر صفحه پرچم نیز مراسم الهی نقش بسته است. این نقوش به شیوه قلم زنی و با تشکیل شیارهایی عمیق صورت گرفته است که گفته می شود جنبه روایی دارد.
پرچم در مرز و بوم ایران با برآمدن سلسله و حاکمیت ها تغییراتی را در پی داشته؛ این تغییرات گاه به علت سلایق و عقاید دولت ها و گاه به علت تغییر در نگرش ملت ها صورت می گرفته است.
پرچم، بیرق یا درفش در واقع به پارچه ای اطلاق می شود که دارای نقش یا نقوش، رنگ یا رنگ هایی است؛ این پارچه برای تفکیک ملت ها به کار می آید. در مقالات آمده است که استفاده از پرچم در بین ملت ها ریشه ای قدیمی داشته و به حدود پنج هزار سال قبل بازمی گردد.
در دوره کوروش نیز برخی منابع به استفاده از پرچمی سفید با نقشی همچون عقابی زرین اشاره کردند. پرچم کوروش کبیر در جنگ بزرگ هخامنشی با پادشاه لیدیه چنین وصف شده است، «بیرق کوروش عبارت بود از هیکل عقابی زرین با بال های گشاده که به نیزه بلندی نصب کرده بودند. همینطور پرچم اردشیر شاه هخامنشی نیز اینچنین توصیف شده «بیرق شاه عقابی است از طلا که بال های خودرا گشوده و بر نوک نیزه ای قرار گرفته.»
در ایران قدیم نقش درفش کاویان بسیار پررنگ بوده و در واقع در خاطره جمعی ایرانی ها نقشی کلیدی را ایفا کرده است.
درباره ی نخستین پرچم ملت ایران (سرزمینی با مرزهای وسیع در دوران کهن) نظریات متفاوتی مرور شده است. بعضی آثار تاریخی حکایت از تصویری کردند که قبل از به قدرت رسیدن کوروش بزرگ بر «درفشا» نقش بسته بود؛ نشان نقش بسته بر درفشا، گاوی بالدار بود. گفته شده است که بعد از به قدرت رسیدن کوروش کبیر، پرنده ای شکاری که گروهی از مورخان آنرا «شهباج» نامیده اند بر پرچم ایران نقش بست.
از طرفی نیز به نظر می آید حافظه جمعی مردمان این سرزمین در تاریخ پرچم های ایران، درفش کاویانی را بعنوان نقطه اتکا در نظر دارد. اولین اشاره در این رابطه در تاریخ اساطیر ایرانی را میتوان به قیام کاوه آهنگر مقابل ظلم و ستم ضحاک در نظر گرفت. این عقیده وجود دارد که با شورش کاوه در مقابل ظلم و ستم و پیروزی او، پیشبند چرمی اش به پرچم ایران بدل شد؛ چونکه کاوه برای گردآوری مردم در قیام مقابل ضحاک پیش بند چرمی خودرا سر چوبی زده و آنرا بالا گرفته بود.
در اوستا کلمه ای تحت عنوان گااوش درفش یا گاو درفش آمده است؛ بعضی منابع این کلمه را یادآور درفش کاویانی «گاویانی» دانستند. این عنوان می تواند اشاره ای به پیش بند کاوه هم داشته باشد.
بر طبق این باور، بعد از پیروزی کاوه، فریدون که بر تخت پادشاهی نشسته بود پیشبند کاوه را به رنگ بنفش و قرمز و زرد درآورده و سپس ضمن زینت بخشیدن به آن با سنگ های تزیینی «درفش کاویانی» متولد شد. در منابعی آورده شده که محمد ابن جریر طبری در کتاب الام و الملوک گفته است که درفش کاویانی از پوست پلنگ بوده و پنج متر عرض و هفت متر طول داشته است.
طرح درفش کاویانی
منبع: موزیك خوان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب