هشدارهایی که باید جدی گرفت چند پیشنهاد برای احیای مناجات خوانی
موزیک خوان: به گزارش موزیک خوان، یکی از محققان، مدرسان و فعالان عرصه موسیقی در رابطه با کاهش مخاطب و تولید آثار موسیقایی باکیفیت در رابطه با مقوله مناجات خوانی و آثاری از این دست توضیحاتی را عرضه داد.
پدرام جوادزاده مدرس، پژوهشگر و کارشناس حوزه موسیقی در گفتگو با خبرنگار مهر و در جواب پرسشی بر مبنای کاهش مخاطب و تولید آثار موسیقایی باکیفیت در رابطه با مقوله «مناجات خوانی» و آثار مشابه بیان نمود: ما اساساً با ماجرایی فراتر از موسیقی روبه رو هستیم و باید بپذیریم که در محیط های شهری به معنای واقعی کلمه دیگر آن حال و هوای روزهایی که ماه مبارک رمضان جلوه دیگری داشت، کمرنگ شده است. به تبع آن، اهالی موسیقی هم از این قاعده مستثنی نیستند. اگر قبلاً مثلا ۱۰ نفر در جامعه موسیقی به مناجات می پرداختند، امروز این عدد احتمالا کاسته شده یا حداقل نمود کمتری دارد. منظورم اینست که جامعه موسیقی هم جدا از این فضا نیست.
وی اضافه کرد: نکته دیگری که در این چارچوب میتوان به آن اشاره نمود اینست که اشخاصی که امکان دارد در جامعه موسیقی میل به این کار داشته باشند، هم اکنون آنرا انجام نمی دهند. ما باید با این حقیقت روبه رو شویم که در «مناجات خوانی» درآمد چندانی وجود ندارد. بنابراین، کسی حاضر نیست از جیب خود هزینه های سرسام آور تولید آلبوم یا قطعه ای را بپردازد، در حالیکه بازگشت مالی ندارد. از طرفی مجموعه هایی هم که تا چندی قبل جدیت و تلاش بیشتری برای تولید چنین آثاری داشتند، دیگر این مورد را چندان جدی نمی گیرند یا درگیر سفارش هایی هستند که کمتر رنگ و بوی هنری گذشته را دارند. در حالیکه به نظر من این رویکردِ تولید آثار مبتنی بر تحولات سیاسی، نه تنها مشکلی را حل نکرده، بلکه صدمه های جدی هم به ما زده است. برخی هنرمندان هم قهر کرده اند؛ مثلا فلان خواننده ای که قبلاً مناجات می خواند، اگر پیشنهاد هنری مناسبی با پوشش مالی خوب به او شود، اساسا با عنایت به ارادتی که در عمق وجودش است باردیگر می خواند. البته هنرمندانی هم هم اکنون قهر کرده اند و به حق از برخی اتفاقات دلگیر هستند. به هر حال روندی که در پیش گرفته ایم، سبب شده اشخاصی که در این عرصه کم داشتیم، باز هم کمتر شوند.
این کارشناس و پژوهشگر حوزه موسیقی در ادامه صحبت های خود بیان نمود: به نظر من، موسیقی ایرانی که بخشی از خویش را در «مناجات خوانی » ها نشان داده است حالا با بحران مخاطب روبه رو شده است. فرقی نمی کند چه سبکی، ماهیتی، فرمی یا محتوایی داشته باشد؛ ما با مساله ای بسیار جدی مواجهیم. این که «موسیقی ایرانی مخاطب ندارد». البته که در اینجا نمی خواهم علل یا راهکارهای احتمالی را مطرح کنم، اما نتیجه اینست که «مناجات خوانی» هم به علت همین کاهش مخاطب در موسیقی ایرانی با چالش های گوناگونی روبه رو شده است. ما تا وقتی که چاره ای برای بازتولید موسیقی ایرانی پیدا نکنیم، به تدریج «مناجات خوانی»، «نوروزخوانی»، «سحری خوانی» و دیگر سنت های رمضانی را از دست خواهیم داد. کما این که خیلی از این محصولات حالا تنها به پدیده هایی تاریخی و موزه ای تبدیل گشته اند که در جایی ضبط شده اند.
جوادزاده در رابطه با دیگر نکاتی که طی سالهای اخیر به مبحث «مناجات خوانی» صدمه وارد کرده، توضیح داد: متاسفانه خیلی از آثار «مناجات خوانی» ضبط شده، توسط اشخاصی ساخته شده اند که اعتقادی به این حوزه ندارند. اشخاصی که پروژه های موسیقایی را صرفا بعنوان سفارش کاری می بینند به همین دلیل، خیلی از این آثار تاثیر گذار نبوده اند. آثاری که نمی توانند اثرگذار باشند با جان و روح مردم ارتباط برقرار کند. چگونه کسی که به مناجات اعتقاد ندارد، می تواند اثری معنوی خلق کند؟ صرفا برای پول؟ پس نتیجه اینست که وقتی می خواهیم از مناجات حرف بزنیم، ناچاریم غیر از درنظر گرفتن موارد استثنا به آثار ۲۰ یا ۳۰ سال پیش بازگردیم؛ آثاری که امروز رنگ و بوی نوستالژیک دارند و فقط جهت نسل ۳۰ تا ۴۰ ساله قابل درک هستند چونکه نسل های جوان تر اساساً این آثار را نمی شناسند و این یک ضعف جدی است.
این کارشناس و پژوهشگر موسیقی در قسمت پایانی صحبت های خود خاطرنشان کرد: به عقیده من دستگاههای فرهنگی باید کمی از حوزه سیاسی فاصله بگیرند و به مسایل فرهنگی بپردازند. این تصمیم به عهده مدیران است. مدیران ما باید درک کنند که فرهنگ را باید از تحولات سیاسی جدا نگه داشت. ما باید برای روح و روان مردم ارزش قائل شویم، وقت و هزینه بگذاریم. اگر هنرمند کاربلد و معتقدی داریم، از او حمایت نماییم. به عقیده من مدیران نظام جمهوری اسلامی هم باید به بازتولید سنت ها پرداخته و فرهنگ ایرانی را احیا کند وگرنه ما نسلی خواهیم بود که در تاریخ به خاطر از بین بردن این میراث سرزنش می شویم همان گونه که امروز ما دوره های قاجار، افشاریه و صفویه را نقد می نماییم. البته باآنکه امروز هم برای اقدام کمی دیر است، اما اگر مسیر درستی را طی نماییم، می توانیم آن حس و حال زیبا و آن نغمه های روح نواز را به جامعه بازگردانیم و امیدوارم روزی باردیگر بتوانیم آن احساسات را تجربه نماییم.
منبع: موزیك خوان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب