گفت و گو با نادر مشایخی ـ رهبر اركستر
تماشای اجرای اركستر سمفونیك به صرف پیتزا!
نادر مشایخی كه اخیرا بعنوان یكی از اعضای شورای اركستر سمفونیك تهران معرفی شده است، نظر خویش را درباره تصمیم این شورا در خصوص استفاده از رهبرهای میهمان را چنین عنوان می كند: استفاده از رهبرهای دائم برای اركسترهای سمفونیك عموما تا ۴۰ سال پیش معمول بود ولی امروزه اركسترهای بزرگی مانند اركستر لوسرن و حتی فیلارمونیك وین بدون رهبر دائم و با رهبرهای میهمان به روی صحنه می روند.
هفته گذشته اعلام گردید که با هدف هدایت فعالیتهای ارکستر سمفونیک تهران و ارتقای سطح عملکرد این ارکستر، شورایی برای ارکستر سمفونیک تهران تشکیل شده است. یکی از اعضای این شورا نادر مشایخی (رهبر ارکستر و آهنگساز) است که تصمیم گرفتیم صحبتی درباره این اتفاق با او داشته باشیم.
از مهم ترین مصوبات شورا، هدایت ارکستر سمفونیک تهران با استفاده از رهبران میهمان است. در ابتدا از مشایخی درباره این تصمیم سوال و این مسئله را مطرح می نماییم که استفاده از رهبرهای میهمان درجه یک بنابر یک برنامه منظم، نیازمند بودجه بالایی است. او به ایسنا پاسخ می دهد: در این رابطه اطلاعی ندارم؛ چونکه من مسئول نیستم. تنها قرار شده شورا از لحاظ هنری چاره هایی مطرح کند تا سطح ارکستر سمفونیک تهران ارتقا پیدا کند. بنابراین پیشنهاد شده که ارکستر سمفونیک تهران با حضور رهبرهای میهمان مختلف از تجربیات آنها استفاده نماید.
او با اشاره به اینکه ضرورتی ندارد که حتما رهبرهای میهمان از خارج از کشور دعوت شوند، ادامه می دهد: در ایران رهبرهای خوبی داریم که می توان از آنها دعوت کرد. نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران جوان هستند و توانایی های لازم را دارند. آنها باید حضور و دانسته های رهبرهای مختلف را تجربه و قطعاتی را اجرا کنند که برای مخاطبان الهام بخش باشد. ولی متأسفانه رپرتواری که ارکستر سمفنونیک تهران تابحال اجرا کرده جای هیچگونه حمایتی ندارد، تنها برای سرگرمی است.
مشایخی می گوید که «به همین دلیل اگر جوان ها برای تماشای کنسرتهای ارکستر سمفونیک تهران نروند، به آنها حق می دهم. اگر هم بعد از کنسرت بدون اینکه تحت تاثیر قرار گرفته باشند و تنها به این فکر کنند که حالا چه پیتزایی سفارش بدهند، باز هم به آنها حق می دهم.»
این هنرمند در ادامه صحبت هایش در این بخش، علت مشکلات ارکستر سمفونیک تهران را رهبرهای دائمی ای عنوان می کند که به صورت کامل و دقیق از موسیقی کلاسیک اطلاع نداشتند.
چرا هدایت ارکستر سمفونیک تهران با رهبر دائم نباشد؟
وی در پاسخ به این سؤال اظهار می کند: این جریان تا ۴۰ سال پیش در جهان مرسوم بود. ولی از آن زمان به بعد حتی ارکسترهای خیلی بزرگ مانند ارکستر فیلارمونیک برلین به صورت متناوب بدون رهبر دائم به فعالیت خود ادامه داد. ارکستر فیلارمونیک وین هم هم اکنون بدون رهبر دائم فعالیت می کند.
مشایخی ادامه می دهد: حضور یک رهبر دائم برای ارکستر به قبل از سال ۱۹۵۰ برمی گردد و از آن زمان به بعد قالب ساختمان ارکسترها کم کم تغییر نمود. ارکستر نهادی است که از قرن ۱۹ به ما رسیده و روابطی هم که در آنجا حاکم است از همان زمان آمده است. حالا در قرن ۲۱ همچنان با این نهاد کار می نماییم، ولی از لحاظ اجتماعی نمی توان همانند قرن ۱۹ رفتار کرد. امروزه روابط انسانی که در قرن ۱۹ برقرار بود، وجود ندارد و باید به دنبال راهکارهای جدید باشیم.
او تصریح می کند: البته نباید اینگونه باشد که اگر اروپایی ها روش خاصی را دنبال می کنند ما هم همان کار را انجام دهیم. همین طرز تفکر سبب شده که همیشه از لحاظ موسیقی عقب باشیم. چونکه به این امر فکر نکرده ایم که ما ایرانی هستیم و در روابط خودمان، مرام و قواعد رفتاری متفاوتی داریم و بهتر است از آنها پیروی نماییم.
این موسیقیدان در ادامه صحبت هایش درباره اداره ارکستر سمفونیک تهران با رهبرهای میهمان بیان می کند: البته نمی گویم که ارکستر سمفونیک تهران رهبر دائم نداشته باشد. ولی باید مدتی مهلت داد تا بررسی کرد که کدام رهبر می تواند ارتباط بهتری با ارکستر برقرار کند. چونکه رهبر ارکستر همانند یک آهنگساز نیست که در یک استودیو بنشیند و کارش را انجام دهد؛ بلکه او با یک جامعه سر و کار دارد. در ارکستر سمفونیک تهران هم افراد از تمام اقشار جامعه کار می کنند. در نتیجه باید دید که رهبر به چه صورت با نوازندگان ارکستر رفتار می کند؟ آیا می تواند به آنها انگیزه دهد و راغب کند که رهنمودهای او را دنبال کنند؟
این رهبر ارکستر می گوید: به نظر من، اعضایی که در شورا انتخاب شده اند، به ایده های جدید و بکر برای ادامه راه ارکستر فکر می کنند. باید این را بدانیم که راهی جز امیدواری نداریم و تنها به حرکت رو به جلو فکر می نماییم.
دستمزد نوازندگان افزایش پیدا خواهد کرد؟
مشایخی در جواب این سوال می گوید: مسئولان ارکستر سمفونیک تهران هم اکنون، تمام تلاش خویش را می کنند. تاکنون تا این حد افراد دلسوز در بخش مدیریت این ارکستر حضور نداشته اند. این افراد تلاش می کنند ارکستر به نهادی تبدیل گردد که افرادی که در آن کار می کنند، مطمئن باشند از لحاظ مالی تأمین و بیمه خواهند شد. ارکستر نهادی است که هنوز به آن صورت که باید از لحاظ اداری طبقه بندی نشده است.
در انتها از مشایخی سوال می نماییم که تشکیل این شورا تا چه حد می تواند نویدبخش بهبود شرایط ارکستر سمفونیک تهران باشد؟ می گوید: تمام تلاش ما برای انجام شدن مواردی است که ارکستر بتواند به درستی و با تداوم عمل کند. یکی از این موارد خرید سازهای خوب برای ارکستر است. سازهای ارکستر سمفونیک اصلا مناسب نیستند، بگونه ای که سازهای ضربی آن متعلق به ۷۰ سال پیش است.
او ادامه می دهد: خود من به دنبال فروشگاه های سازی در اروپا رفتم که سازهای خوب و با قیمت مناسب تولید می کنند و کسانی که مسئول هستند این معضل را قبول کرده اند. همینطور ارکستر سمفونیک تهران باید یک آرشیو خوب از آهنگسازان ایرانی داشته باشد. خیلی وقت ها وقتی قصد اجرای آثار آهنگسازان ایرانی را داریم، نت های آنها در دسترس نیست. گاهی هم در دست اقوام آن آهنگساز است که نت ها را به ارکستر نمی دهد. باید این مساله جا بیفتد که اجرای آثار این آهنگسازان یک اجبار فرهنگی است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب